Ilang Pursyentong Paghahanap ng Hindi Alam.

May mga pagkakataong nakakaramdam rin ang pag-iisip ko ng sarili nitong pagtatakbo, tila ba isang batang hindi mapakali; masyadong napagbigyan ng biyaya ng asukal sa katawan, ilang pursyentong kakulitan, at malaking tagay ng hindi pagiging pirme sa iisang lugar.

Noong bata pa ako, tanda ko pa noong nakatira pa kami sa dati naming bahay, may mga panahong simula alas tres ng hapon ay nagpapaalam na ako sa magulang ko na lalabas ako para makipaglaro sa may kalye. Pero may mga hindi tayo mapipigilang pagbabago, nakaramdam rin ako ng pagtataka noong nakikita na namin kung paano paunti-unting nauubos ang mga sumasali sa pagpapatintero, luksong baka/tinik, at pagbebente uno namin tuwing gabi. Ang maaari lang naming dapat sisihin noon ay ang nagsisibukasan na mga kompyuteran na sa halagang bente pesos (20php) ay makakatitig ka na sa isang mala-telebisyong parisukat sa loob ng dalawang oras, at marami ka ng maaaring makita na bago sa iyong mundo. Siguro ayun ang pinagpalit nilang halaga sa walang kasiguraduhan nilang pagkapanalo o pagkatalo sa mga laro namin sa kalye.

"Ma, lalabas lang ako! nagyayaya maglaro sila Toto!" —sinigaw ko pa noon.
Habang paunti-unti na akong lumalabas sa gate namin kahit hindi pa napayag ang nanay ko. Pero nagsinungaling rin ako, para may dahilan lang ako para makalabas. Doon kasi ako natututo na maglakad ng malalayo, mga lakad na mabagal, titingin lang sa mga bahay na walang laman at may laman o kaya kita mo yung lungkot o saya sa nakatira, pagtingin sa pinagkaiba ng tindahang ito at tindahang iyon, anong plaka ng sasakyan ang makakabisado ko bago ang susunod na sasakyan, at titingnan ang mga nakakasalubong ko na tila ba kakausapin ko sila tatanunging: —“…uy, Ano kaya iniisip mo?”

Ngayon? —Iba na dahilan ko, o kaya minsan wala na, nagpapaalam na lang akong lalabas.

Saan pupunta? —Hindi ko alam, at wala akong sigurado. May dala at bitbit lang akong kamera, yung maliit para hindi halata at hindi rin takaw mata, isang bote ng tubig, pitakang singkwenta pesos (50php) lang ang laman, at librong walang takdang panahon kung kailan ko matatapos basahin.

Tunog ng kalsada’y maingay, harurot ng mga motorsiklong hingal para ihatid ang pasahero nilang uuwi na para sa imbitasyon ng kamang magpahinga, pati na rin ang mga jeepney na hindi padadaig sa mas malalaki pang sasakyan dahil si Manong Drayber ay bugnot na sa init ng maghapon n’yang pamamasada at ang makina niya ay sumisingaw na.

Tututukan ko muna, tititigan;

Hindi ko tatanungin ang mali sa aking kinukuhanan, kasi mayroon lang akong gustong makita.

Pipindutin ko ang kamera, at sisilipin muli ang nakuhanan;

Hindi ko alam kung ang nakuhanan ko ba ang sagot sa hindi ko tinatanong, kasi mayroon lang akong gustong makita.

Nakaka-trenta na ako ng pinipitikan ng litrato;

pero bakit parang may hindi ako pagkakuntento, lahat naman may istorya,

o para bang lagi akong may ilang pursyentong paghahanap na hindi pa alam, 

hindi ko pa alam kung ano.

Hindi ko siguro alam kung ano.

Ang Pagbaliktanaw sa naging Pakikipamuhay

Sa pangkaraniwang siklo ng umaga ko, nagsisimula ito sa mga tunog at kahol ng asong nag-aanyaya na dapat akong gumising, kasabay ang mga birada ng mga tambucho ng mga namamasadang motor sa kalsada na nag-uunahan sa kanilang mga buena-mano na mga pasahero. Isabay mo pa ang mga lagabag ng martilyo sa mga yero at bakal ng katabing bahay naming talyer na bubulabog sa umaga mong bugnot at may bakas pa ng puyat sa kinagabihang pagbababad sa pagbabasa, pag-aaral, o kung minsan’y paglilibang.

Alam ko naranasan nyo na rin na may napupuntahan kayong lugar na kahit unang beses pa lamang ay may pakiramdam na para niyo na itong tahanang kabisado, kahit ang talampakan niyo’y ligaw pero sa lupa ng lugar na ‘yun ay umugnay at yumakap.
Ayan ang naramdaman ko noong nakipamuhay kami sa –Brgy. Inayapan.

Pagkagising mo’y yayakapin ka ng hamog, papaalalahanan kang huminga ng malalim, ang pag-unat mo ay sasabayan ng mga orkestradong tunog ng mga huni ng ibon, tilaok ng manok, sa likod bahay 

Kamusta?

Malaking bilang rin mula sa mahabang araw, mapa buwan, at halos magtataon na ng nawalan ako ng access sa account na ito dahil sa ilang pansariling kamalian at pagiging makalimutin.

Ito rin siguro ang naging dahilan ng pagbaba ng pakiramdam ko upang magsulat muli noon.

Ngunit natapos ring magbiro ang tadhana, tinulungan rin ako nitong makatanda upang muling mabuksan ang proyekto kong ito. Maaaring hinayaan muna ako ng tadhana na titigan at pagtuunan ng pokus ang mga kailangan at responsibilidad ko bago naman ito.

Subukan ko munang magbaliktanaw sa mga araw, buwan, at taong lumipas; susubukan ko ring kahunin ang mga naging pangyayari ngunit hindi ko kakayaning madetalye ang bawat karanasan:

Una, naging magaspang...

May mga proseso tayo sa ating buhay na hindi kasing kinis ng mga batong ikinayod ng alon ng mahinahon, dahil may mga pagkakataong dumadaan rin tayo sa mga karanasan kung saan nakikita natin ang mga kaiklian ng buhay, at kailangan natin itong ramdamin at sulitin. 

Sa loob lamang ng iisang taon ay magkasunod kong tinunghayan ang huling araw ng paghahatid namin sa aming mahal na Lola Marta at Lola Ofel; ang dalawa sa mahahalagang babae sa buhay ko ay nagpaalam na muna upang sila ay makapagpahinga na. 

Matagal rin silang napagod sa pagtaguyod ng kanilang mga pamilya, kung saan nanggaling ang aking mga magulang. Malaki ang mga natutunan ko sa kanila, ang hindi matapos-tapos na mga kwentong bukid, siyensya, mapa-musika, at mga karanasang mayayaman, nakakatawa, at 'di malilimutan. Sa paglisan nila, hindi kalungkutan ang kanilang ipinabaon ngunit mga masasayang ala-ala at buhay na dapat ipagdiwang. 

Sunod, naging mapaghamon...